Document Type : Extracted from a master's thesis
Authors
Special Education/ Basic Education/ University of Sulaimani/ Sulaimaniyah/ Iraq
Abstract
This study aims to investigate the effectiveness of the TEACCH educational program in developing language skills Receptive in children with autism spectrum disorder before and after it’s implementation, to determine the differences in the effect of the program according to gender. The study hypothesizes that children with autism would show significant improvements in language development outcomes after participating in the TEACCH program compared to their pre-program outcomes. Moreover, the effectiveness of the program is similar across different genders. The study was conducted at the center of Sulaimaniyah province during the year (2024-2025), at the autism center. The sample were (15) autistic children (11) boys and (4) girls aged between (5-12) years. In the study a quasi-experimental design with one experimental group and pre- and post-tests was employed. The study’s tools included the Gilliam Scale (to confirm the diagnosis of the sampled children), the Finland Scale of receptive language domains used before and after the program. Additionally, the TEACCH program’s linguistics domain was utilized to assess its effect on the sampled children. All tools were translated, validated, and tested for reliability prior to application. Moreover, SPSS software to analyze the data and information obtained. The results demonstrated that TEACCH program has a significant impact on the development of receptive skills in children with autism.
Keywords
Article Title [کوردی]
کاریگەری پرۆگرامی فێرکاری تیچ(TEACCH) لەسەر گەشەپێکردنی توانای زمانی وەرگرتن لای منداڵانی تووشبووی شەبەنگی ئۆتیزم
Authors [کوردی]
- نازەنین علی احمد
- کەریم شریف قەرەچەتانی
پەروەردەی تایبەت/ پەروەردەی بنەڕەت/زانکۆی سلێمانی/ سلێمانی/ عێراق
Abstract [کوردی]
ئامانجی ئەم توێژینەوەیە زانینی کاریگەری پڕۆگرامی فێرکاری تیچ (TEACCH) لە سەر گەشەپێکردنی توانای زمانی وەرگرتن لای منداڵانی تووشبووی شەبەنگی ئۆتیزم لە پێش و دوای جێبەجێکردنی بەرنامەکە، زانینی جیاوازی لە کاریگەری بەرنامەکە بە پێی ڕەگەزی کور و کچ. بۆ پشکنینی ئامانجەکانی توێژینەوەکە، توێژەر دوو گریـمانەی دانا، یەکەمیان منداڵانی تووشبووی شەبەنگی ئۆتیزم پێشکەوتنی بەرچاو لە دەرئەنجامەکانی گەشەپێدانی زماندا نیشان دەدەن دوای بەشداریکردنیان لە پڕۆگرامی تیچ (TEACCH) بە بەراورد بە دەرئەنجامەکانیان پێش پرۆگرامەکە. دووەمیان، کاریگەری پرۆگرامی تیچ بە پێی ڕەگەز هیچ جیاوازییەکی نییە. سنوری توێژینەوەکە بریتییە لە سەنتەری پارێزگای سلێمانی، کۆمەڵگای توێژینەوەکە سەنتەری ئۆتیزمە لە پارێزگای سلێمانی، نموونەی توێژینەوەکە بریتییە لە (١٥) منداڵی ئۆتیزم کە(١١)کوڕ و (٤) کچن تەمەنیان لە نێوان(٥-١٢) ساڵدایە، ئەم توێژینەوەیە بۆ ساڵی (٢٠٢٤-٢٠٢٥) ئەنجام دراوە. لە پێناو گەیشتن بە ئامانجەکانی توێژینەوەکە توێژەر میتۆدی نیمچە ئەزموونی بەکار هێناوە، بە پشت بەستن بە یەک گرووپی ئەزموونی پێوانەکردنی (پێش و پاش) ی بەرنامەکە، ئامرازی تووێژینەوەکە بریتی بوون لە پێوانکاری ( جیلیام) کە سەرجەم ڕەهەندەکانی بەکارهێنران بە مەبەستی پشت ڕاستکردنەوەی دەستنیشان کردنی مناڵانی نموونەی توێژینەوەکە هەروەها پێوانکاری فاینلاند ڕەهەندەکانی زمانی وەرگرتن بەکارهێنران لە پێش و دوای جێبەجێ کردنی بەرنامەکە، پرۆگرامی تیچ (TEACCH) بەشی زمانەوانی کە بەرنامە سەرەکییەکەی توێژینەوەکەیە بەکارهێنرا بەمەبەستی زانینی کاریگەرییەکەی لەسەر منداڵانی (نموونەی تویژینەوەکە). پاش ئەنجامدانی وردبینی وەرگێڕان و دڵنیابوون لە ڕاستی و جێگیری ئامڕازەکانی توێژینەوەکە بەسەر نموونەکەدا جێبەجێ کران. بە مەبەستی چارەسەری ئاماری و شیکردنەوەی داتا و زانیاری بەدەستهاتوو لە کۆمەڵگەی توێژینەوەکە، توێژەر بەرنامەی ئاماری(SPSS) ی بەکار هێنا و لە کۆتایدا گەیشت بەو ئەنجامەی کە پڕۆگرامی تیچ ( TEACCH) کاریگەری بەرچاوی هەیە لە گەشەپێکردنی زمانی وەرگرتن منداڵانی تووشبووی شەبەنگی ئۆتیزم.
Keywords [کوردی]
- کاریگەری
- پرۆگرامی تیچ (TEACCH)
- زمانی وەرگرتن
- ئۆتیزم
)