Document Type : Orginal Articles

Authors

• Rizgar Abdulla ahmed ¹
• karwan saleem qaytaran ²

¹ Kurdsh Department, coleg of Education of Qaladze, Raparin University, City, Kurdistan Regional Government, Iraq

² -Kurdsh Department, coleg of Education of Qaladze, Raparin University, City, Kurdistan Regional Government, Iraq

Abstract

Oral literature, as an essential part of Kurdish culture, plays a significant role in preserving the national identity of the Kurds. It can be viewed as a distinctive and defining feature of their cultural heritage, as the oral literature of any community or nation is considered a fundamental component of its culture, carrying unique characteristics that set it apart.
From this perspective, it can be argued that one of the primary duties of Kurdish proverbs is to preserve a portion of the Kurdish national culture. These proverbs encompass various cultural and traditional aspects passed down through generations. This study, titled "The Role of Proverbs in Preserving Kurdish Culture," seeks to examine a range of cultural elements—such as customs, traditions, and intellectual aspects—within Kurdish proverbs. It also aims to demonstrate why, despite their ancient origins, these cultural elements remain a living part of Kurdish literature today.
This study follows a descriptive-analytical approach. Its significance lies in proving that Kurdish proverbs continue to safeguard many Kurdish traditions and cultural elements, reinforcing the idea that Kurdish society, like all others, possesses a rich cultural identity that can be recognized as part of its distinct character.
One of the important conclusions of this research is that a portion of Kurdish cultural elements—including customs, traditions, and intellectual aspects—have been documented and preserved within the framework of Kurdish proverbs.

Keywords

• Oral literature
• culture
• proverbs
• customs and traditions
• intellectual aspects

Article Title [کوردی]

ڕۆڵی پەندی پێشینان لە پاراستنی کەلتووری کوردیدا

Authors [کوردی]

• ڕزگار عبداللە احمد ¹
• کاروان سلیم قیطران ²

¹ ەشی زمانی کوردی ، کۆلیژی پەروەردە، زانکۆی ڕاپەڕین، هەرێمی کوردستان – عێراق

² بەشی زمانی کوردی ، کۆلیژی پەروەردە، زانکۆی ڕاپەڕین، هەرێمی کوردستان – عێراق

Abstract [کوردی]

ئەدەبی زارەکی وەکو بەشێک لە کەلتووری گەلی کورد، یەکێکە لەو بابەتە گرنگانەی ڕۆڵێکی کاریگەری هەیە لە پاراستنی ناسنامەی نەتەوەی کورد، کە دەتوانرێت وەکو سیمایەکی تایبەت و جیاکەرەوەی  فەرهەنگی نەتەوەیی لێی بڕوانرێت، چونکە ئەدەبیاتی زارەکی هەر کۆمەڵگە و نەتەوەیەک وەکو پێکهاتەیەکی سەرەکی کەلتووری ئەو نەتەوە سەیردەکرێت و سیمایەکی تایبەت بەخۆی هەیە و دەکرێت وەکو بەشێک لە تایبەتمەندییە جیاکەرەوەکانی کەلتووری ئەو نەتەوە تەماشابکرێت.
 لەم ڕوانگەیەشەوە دەتوانرێت بوترێت یەکێک لە ئەرکە سەرەکییەکانی پەندی پێشینان پاراستنی بەشێک لە کەلتووری نەتەوەی کوردە، چونکە لێوڕێژە لە کۆمەڵێک بابەتی کەلتووری و دابونەریتی پەیوەست بە کۆمەڵگەی کوردی، کە لە باب و باپیرانەوە بۆمان ماوەتەوە. ئەم توێژینەوەیە بە ناونیشانی(ڕۆڵی پەندی پێشینان لە پاراستنی  کەلتووری کوردیدا) هەوڵدەدات کۆمەڵێک بابەتی کەلتووری وەکو داب و نەریت و لایەنی مەعریفی لە پەندی پێشینانی کوردیدا بخاتە بەرباس، هەروەها ئەوەش ڕوونبکاتەوە، کە  بۆچی وێڕای ئەوەی ئەم بابەتە کەلتووریانە مێژوویەکی دێرینیان هەیە، بەڵام ئێستاش دەشێت وەکو بەشێکی زیندووی ئەدەب ئەژمار بکرێت.
ئەم توێژینەوەیە پێڕەوی لە ڕێبازی (وەسفی- شیکاری) دەکات. بایەخی توێژینەوەکە لەوەدایە، ئەوە دەسەلمێنێت، کە تا ئێستاش پەندی پێشینان پارێزەری چەندین داب و نەریت و بابەتی کەلتووریی کوردییە، ئەوەش پشتڕاست دەکرێتەوە، کە کۆمەڵگەی کوردیش وەکو هەموو کۆمەڵگەکانی تر بێبەش نییە لە کۆمەڵێک بابەتی کەلتووری، کە دەشێت ئەمەش وەکو بەشێک لە ناسنامەی کۆمەڵگەی کوردی لێی بڕوانرێت.یەکێک لەو ئەنجامە گرنگانەی ئەم توێژینەوەیە پێی گەیشتووە ئەوەیە، کە بەشێک لە بابەتە کەلتورییەکانی وەک داب و نەریت و لایەنی مەعریفی گەلی کورد، لە چوارچێوەی پەندی پێشیناندا گوزارشتیان لێکراوە و پارێزراون

Keywords [کوردی]

• ئەدەبی زارەکی
• کەلتوور
• پەند
• داب و نەریت
• لایەنی مەعریفی